De PAARS-campagne wil boven alles positief en laagdrempelig zijn. Daarom hebben we het PAARS-spel ontwikkeld om op een positieve en laagdrempelige manier het LGBT+ thema aan te kunnen raken. Deze spelhandleiding is toegankelijk voor alle jeugdverenigingen en alle leden. Het spel kan aangepast worden naargelang de leeftijd.
De handleiding omvat 5 delen:
- Doelstelling
- Parcours en groepen aanpassen aan jouw werking
- Voorbereiding en materiaal
- Spelregels
- Extra activiteiten
1. Doelstelling
6 groepjes maken 6 verschillende regenboog kunstwerken.
Dit doen we via het spel ‘reis rond de community’ (onze variant van reisje rond de wereld). Alle nodige materiaal dat de 6 groepjes nodig hebben, vinden ze op hun reis rond de community.
Bij reisje rond de wereld, doorloopt iedereen een opgesteld parcours. Binnen dit parcours vertrekken we van het basisidee dat alle constructies met elkaar verbonden zijn. De spelers verplaatsen zich boven de begane grond en het is de bedoeling “niet in het water/lava te vallen”.
Doorheen het parcours liggen er gekleurde kaartjes met woorden op verspreid, die de basis vormen van hun regenboog kunstwerk.
- Paars: Samen jezelf zijn.
- Blauw: Iedereen is anders en iedereen is gelijk.
- Groen: Jaag je dromen na!
- Geel: In elk ding, zit iets moois verborgen.
- Oranje: Geloof erin, dat is het begin.
- Rood: Samen staan we sterk en samen zijn we 1
2. Parcours en groepen aanpassen aan jouw werking
Iedereen heeft een ander aantal leden en verschillende soorten ruimten en materiaal beschikbaar om een parcours te maken.
Eerst moet je je ledenaantal verspreiden in 6 gelijke groepjes, één groepje per regenboogkleur. We raden aan om in groepjes van 3 à 4 leden te werken. Dit zal bijna nooit perfect passen, hiervoor kan je altijd leiding laten aansluiten om mee te helpen. Hier enkele voorbeelden:
- Je speelt het spel per leeftijdsgroep, met 19 leden kun je dus 5 groepjes van 3 leden en 1 groepje van 4 leden maken.
- Je hebt in je hele jeugdvereniging 11 leden, dan kan je groepjes per 2 leden maken en aanvullen met mensen van de leiding
- …
Wie in welk groepje terechtkomt wordt tijdens het spel beslist volgens de kleurkaartjes die de leden vinden. Knip dus de gekleurde kaartjes in het aantal stukken dat je nodig hebt om aan je groepen aantal te komen.
Daarna teken je het parcours uit. Dit is afhankelijk van wat je ter beschikking hebt. Hieronder heb je wat voorbeelden:
- Buiten met een natuurlijk parcours
- Binnen met tafels en stoelen
- Als je heel weinig hebt, kan je het ook gemakkelijk met ducttape aanduiden.
- …


3. Voorbereiding en materiaal
Voorbereiding:
- Bouw je parcours zoals je het gepland hebt.
- Plaats op het einde van het parcours 6 tafels om op te knutselen (één tafel per groepje).
- Leg op elke van de 6 tafels…
- 1 wit A3 blad.
- Per tafel stiften van dezelfde kleur (bv: alle rode bij de rode tafel, …)
- Leg al het knutselmateriaal klaar over de tafels
- Verspreid de 6 gekleurde kaartjes doorheen het parcours.
Materiaallijst:
|
4. Spelregels
Doel: regenboog kunst creëren met creatieve insteek
Uitvoering:
- Laat alle leden klaarstaan aan de start van het parcours.
- Leg het spel uit. Vermeld zeker dat ze gekleurde kaartjes moeten zoeken en op het einde van het parcours aan de tafel moeten staan die overeenstemt met de kleur van het kaartje dat ze gevonden hebben.
- Roep als leiding wanneer elk lid in het parcours kan starten. Hoeveel er tegelijk kunnen starten en hoeveel ruimte tussen de twee is afhankelijk van hoe je zelf je parcours uitgestippeld hebt.
- Als alle leden door het parcours gegaan zijn en aan hun tafel staan, moeten ze eerst hun kaartjes tesamen puzzelen tot een volledige zin. Ze kunnen meteen deze zin op het blad in het midden kleven.
- Laat dan nog wat knutseltijd. Laat ze tekenen wat de zin voor hen betekent.
- Houd een leuke ceremonie waarbij alle kunstwerken één voor één op een muur bij elkaar worden geplakt.
PROFICIAT! Je hebt nu een mooie zelfgemaakte jongerenversie van de Pridevlag gemaakt, eentje die uniek is voor jullie!
Voorbeeld: Lola vindt een paars blaadje met ‘samen’ opgeschreven op haar reis, aangekomen bij het einde gaat ze naar het blad waar de paarse kleurstiften bijliggen en wacht ze tot alle paarse woordjes gevonden zijn en zij een groepje bij haar heeft staan. Als het zo ver is dan leggen ze alle woorden samen en vormen het om tot een zin, in dit geval ‘iedereen mag er zijn’, en dan is het tekentijd.
Indien de leden te jong zijn: help als leiding om de zinnen te lezen en help ze mee om te associeren.
5. Extra activiteiten
Neem zeker ook eens een kijkje bij ‘inspiraties voor paars-acties’
Filmavond
Eens de avond valt kan je een film afspelen voor degene die hier in geïnteresseerd zijn, kies een film die inclusiviteit en jezelf zijn voorop zet.
Enkele voorbeelden:
- the Prom (op netflix) trailer: https://www.youtube.com/watch?v=TJ0jBNa6JUQ
- In a Heartbeat (op youtube) trailer: https://www.youtube.com/watch?v=0pauY5cgRU4
- Tyler (op youtube) trailer: https://www.youtube.com/watch?v=a04ymgEKugA
- Out (op disney+) trailer: https://www.youtube.com/watch?v=GOkZfvl7PBQ
- ladybird (op prime video) trailer: https://www.youtube.com/watch?v=cNi_HC839Wo
Een inclusief boekenhoekje en wat lgbtq-positive muziek kan ook zeker fijn zijn als je hier de mogelijkheid tot hebt op jullie locatie.
Kijk voor extra kijk-, lees- en luistertips zeker in de PAARS-krant op de laatste pagina’s!
Atypische sprookjes vertellen/nadoen
Iedereen kent wel de meest bekende sprookjes. Deze zijn vaak gebaseerd op een liefde tussen een man en een vrouw waarbij de man de vrouw zal redden. Atypische of moderne sprookjes zijn sprookjes waarin ze net dit standaard concept vermijden.
Je kan de jongeren hun fantasie de vrije loop laten gaan zodat ze zelf hun atypisch sprookje kunnen creëren.
Je kan een toneeltje maken van zo’n sprookje. Dit kan door:
- LGBTQ+ personen in het verhaal te zetten
- De vrouw die de man red
- Multiculturele aspecten toe te voegen
- En op nog veel andere manieren
Hieronder nog een voorbeeldverhaal van de ‘omgekeerde wereld’.

Omgekeerde wereld van Jeroen
Je heet Jeroen, je bent 16 en je zit in het vierde jaar van het secundair onderwijs. School zegt jou niet veel. Sommige vakken vind je best interessant, andere zijn om in slaap te vallen. In je vrije tijd amuseer jij je wel. Je bent veel bezig met muziek en in de zomer schuim je alle festivals af. Toch heb je het soms ook moeilijk. Iedereen rondom jou is holebi: volgens onderzoek zo’n 90% van de bevolking. Je vrienden praten constant over jongens. Je begrijpt dat niet. Wat is er zo interessant aan jongens? Je voelt je eerder aangetrokken tot meisjes, dat voelt heel raar. Het duurde even voordat je het besefte, maar je bent er nu bijna zeker van: je bent hetero. Dat is balen. Je voelt je anders, abnormaal, je durft het vooral aan niemand te zeggen. Je twee moeders praten over hetero’s alsof het vieze mensen zijn. Wat is er vies aan liefde? Overal zie je homokoppels en lesbische koppels: op straat, op televisie, zelfs op school. Je begrijpt het niet. Je zou echt nooit iets kunnen voelen voor een man, of je kan het je toch niet inbeelden. Zelf heb je vorig jaar wel eens geprobeerd om een relatie met een jongen te hebben. Dat ging echt niet. Hij was een goede kameraad, maar niets meer. Af en toe komt het eens voor in een film dat een man een vrouw kust. Dan zit je met grote ogen te kijken, maar het eindigt altijd dramatisch. Is het dan onmogelijk: hetero zijn én je goed voelen? Vorige week zette je de stap naar een hetero vereniging: best wel spannend! Je kende nog niet veel hetero’s: een paar BV’s en een nonkel, niet echt mensen waarmee je kan praten. Maar vorige week ging je dus naar een bowling activiteit. Het was wel wennen. Je dacht eigenlijk dat alle heteromannen stoere macho’s waren, maar er waren echt heel veel verschillende jongens. Het voelde heel goed om eindelijk eens onder mannen over meisjes te kunnen babbelen, in plaats van over jongens. Het voelde heel goed om eindelijk mensen te leren kennen die waren zoals jij. Die holebi’s, man man, wat zijn die conservatief. Altijd gaat het over man-man- of vrouw vrouw koppels en een man en een vrouw: dat vinden ze maar raar. Meestal omdat ze niet veel hetero’s kennen. Ze hebben ook geen idee hoe het is om hetero te zijn. Ze stellen dan van die onnozele vragen zoals: een man en een vrouw, hoe gaat dat dan in bed? Kunnen jullie elkaar begrijpen? Of ze zeggen, oh je hebt vast de juiste man nog niet ontmoet. Of ze zeggen dat het voor hen oké is hetero zijn, maar ze zijn wel doodsbang dat je hen gaat verleiden. Precies alsof wij heteromannen elke vrouw bespringen en alle hetero vrouwen achter iedere man aanlopen. Gelukkig is er de laatste jaren heel wat veranderd. Mannen en vrouwen mogen nu met elkaar trouwen. Ze mogen zelfs kinderen maken, hoewel daar vaak negatief over gedaan wordt. Soms wou ik dat ik holebi was. Het zou m’n leven een stuk gemakkelijker maken. Toch ben ik nu tevreden dat ik hetero ben, het maakt me wat anders, maar ik vind het belangrijk mezelf te kunnen zijn en niet te doen alsof ik jongens aantrekkelijk vind, gewoon omdat de meeste mannen homo zijn. Nee, dan ga ik liever tegen de norm in. En probeer ik ondanks de tegenwind toch op mijn manier gelukkig te zijn. Het is wel moeilijk een meisje te vinden dat ik leuk vind en dat ook hetero is. Gelukkig zijn er nu speciale hetero fuiven. Daar heb ik Jana leren kennen. Ze is sinds enkele weken mijn lief. Het is de max, we hebben het leuk samen. Alleen durft zij nog niet op straat hand in hand te lopen. Ze is bang voor de reacties van de mensen. Ik trek me daar niet zoveel van aan. Soms zie je de mensen wel eens omkijken of roepen ze ‘vuile hetero’, maar dat is hun probleem.
Privilege walk
Alle leden staan op 1 lijn. Maak duidelijk dat ze enkel een stap naar voor mogen zetten als de stelling overeenkomt met hun positie. Zorg ervoor dat alle leden geblinddoekt zijn.

Alle stellingen van de privilege walk
Als u rechtshandig bent, zet een stap naar voren.
Als Nederlands uw moedertaal is, zet een stap naar voren.
Als minstens een van uw ouders een hogere opleiding genoot, zet een stap naar voren.
Als u in de kranten of op televisie regelmatig mensen ziet die eruit zien zoals u, zet een stap naar voren.
Als u thuis beschikt over internet, telefoon en televisie, zet een stap naar voren.
Als u de geschiedenis van uw voorouders bestudeerde op school, zet een stap naar voren.
Als u zich onveilig voelt wanneer u ’s nachts op straat loopt, zet een stap naar achteren.
Als u in uw huishouden hulp krijgt (bv. een poetshulp of tuinier), zet een stap naar voren.
Als u een witte man bent, zet een stap naar voren.
Als u kledij kan dragen zonder commentaar van anderen, zet een stap naar voren.
Als u zich soms moet verantwoorden voor uw levensbeschouwing of religie, zet een stap naar achteren.
Als u ooit gepest of uitgelachen werd om redenen waar u niets aan kon doen, zet een stap naar achteren.
Als uw familie ooit onvrijwillig uw moederland moest verlaten, zet een stap naar achteren.
Als de politie u al eens gevraagd heeft uw identiteitspapieren te tonen wanneer u op straat liep, zet een stap naar achteren.
Als uw ouders op het einde van de maand de rekeningen moeilijk konden betalen, zet een stap naar achteren.
Als u een zichtbare beperking, handicap, leerstoornis of ziekte hebt, zet een stap naar achteren.
Als u in het openbaar affectie kan tonen voor een partner zonder angst voor geweld of uitlachen, zet een stap voorwaarts.
Als u ooit een maaltijd moest overslaan of honger had omdat er geen geld was om eten te kopen, zet een stap naar achteren.
Als u zich gewaardeerd voelt omwille van uw professionele bezigheid, zet een stap naar voren.
Als u minstens één keer per jaar met vakantie kan gaan, zet een stap naar voren.
Als u een onzichtbare beperking, handicap, leerstoornis of ziekte hebt, zet een stap naar achteren.
Als u ooit van een activiteit werd geweerd omwille van herkomst, kleur, gender, beperking of seksuele oriëntatie, zet een stap naar achteren.
Als u ooit geprobeerd hebt om uw voorkomen, manieren of gedrag aan te passen om ergens bij te horen, zet een stap naar achteren
Als u ooit racistische opmerkingen hebt gekregen, zet een stap naar achteren.
Als u zonder problemen toegang hebt tot medische faciliteiten, zet een stap voorwaarts.
Als de cultuur waarin u opgevoed bent ook aanvaard wordt in de samenleving waarin u leeft, zet een stap naar voren.
Als u fysiek regelmatig problemen ervaart bij het betreden van openbare gebouwen, zet een stap achterwaarts.
Als u ooit een opmerking kreeg omdat u niet snel genoeg uw gedachten kon formuleren, zet een stap naar achteren.
Als iemand ooit in uw plaats heeft gesproken terwijl u dit niet wou, zet een stap naar achteren.
Als u alleenstaande bent, zet een stap naar achteren.
Als u werd opgevoed door een alleenstaande ouder, zet een stap naar achteren.
Als u vakantie krijgt op uw religieuze feestdagen of de feestdagen van de groep waartoe u zichzelf rekent, zet een stap naar voren.
Als iemand in uw huishouden lijdt aan een mentale aandoening of langdurige ziekte, zet een stap naar achteren.
Als u ooit het slachtoffer was van seksuele aanranding, zet een stap naar achteren.
Als u zich ooit ongemakkelijk voelde bij een grap over uw herkomst, religie, gender, beperking of seksuele oriëntatie waarbij u niet durfde te reageren, zet een stap naar achteren.
Als u kan samen zijn met de partner waarop u verliefd bent of wordt, zet een stap voorwaarts.
Als u thuis meer dan 50 boeken heeft, zet een stap voorwaarts.
Als uw ouders u ooit gewaarschuwd hebben voor racisme, zet een stap achterwaarts.
Als u regelmatig nieuwe kledij kan aanschaffen, zet een stap naar voren.
Als u zich ooit beschaamd voelde om uw kledij of huis toen u opgroeide, zet een stap naar achteren.
Mogelijke vragen achteraf:
Voelde iedereen zich comfortabel tijdens deze oefening?
Wie kon bij elke stelling een stapje naar voor nemen? Wie niet?